بازسازی زیبایی در دندانپزشکی با لامینیت‌ها: مروری مبتنی بر شواهد
مقدمه
تحقق زیبایی دندانی یکی از خواسته‌های اساسی بیماران در درمان‌های دندانپزشکی معاصر است. لامینیت ونیر (Porcelain Laminate Veneers) به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین درمان‌های ترمیمی و زیبایی طی دهه‌های اخیر مطرح شده و امروزه در بازسازی فرم، رنگ و موقعیت دندان‌ها با حداقل تراش مطرح است.
این مقاله مروری، به بررسی انواع لامینیت‌ها، موارد کاربرد، مزایا و معایب هر نوع، و نکات کلینیکی و لابراتواری می‌پردازد.
مبانی بیولوژیک و اصول طراحی
لامینیت‌ها روکشی نازک از مواد سرامیکی یا کامپوزیتی هستند که عمدتاً در ناحیه قدامی فکین برای بازسازی زیبایی به‌کار می‌روند.
اصل biological در لامینیت‌ها، حفظ حداکثری بافت دندانی و ایجاد adhesion مؤثر به مینای دندان است.
ضخامت معمول: ۰.۳–۱.۰ میلی‌متر
محدوده تراش: تنها در ناحیه labial و incisal edge (در صورت نیاز)
Adhesion mechanism:
- etching سطح مینا
- استفاده از bonding resin
- cementation با رزین سمان نوری
(Rosenstiel 2022 – Ch. 26)
اقسام لامینیت‌ها
نوع جنس کاربرد زیبایی استحکام ضخامت
لامینیت سرامیکی (فشاری) سرامیک فلدسپات یا لوسیت کیس‌های زیبایی با مینای سالم
بسیار عالی متوسط ۰.۳–۰.۵ mm
لامینیت سرامیکی CAD/CAM E.max / Zirconia کیس‌های آنالیز‌شده CAD عالی بالا ۰.۴–۰.۸ mm
لامینیت کامپوزیتی مستقیم کامپوزیت رزین موارد فوری و ترمیم‌های موقت خوب متوسط –
لامینیت کامپوزیتی غیرمستقیم کامپوزیت لابراتواری در موارد خاص زیبایی خوب متوسط ۰.۵–۰.۷ mm
مزایا و معایب
نوع مزایا معایب
سرامیکی فلدسپات بهترین تطابق نوری – زیبایی بسیار بالا شکنندگی در تراش بیش از حد – حساسیت تکنیکی
E.max Press استحکام بالا – زیبایی نزدیک به فلدسپات نیاز به تراش بیشتر نسبت به فلدسپات
Zirconia Laminate استحکام بالا – مناسب رنگ‌های تیره زمینه opacity بیشتر – زیبایی کمتر نسبت به فلدسپات
کامپوزیت مستقیم مقرون به صرفه – ترمیم فوری مقاومت و زیبایی کمتر – احتمال تغییر رنگ در طولانی‌مدت
کامپوزیت غیرمستقیم قابل کنترل‌تر از کامپوزیت مستقیم – مقرون به صرفه استحکام کمتر نسبت به سرامیک – طول عمر محدود
اصول لابراتواری
- استفاده از mock-up و wax-up تشخیصی پیش از شروع تراش
- طراحی صحیح line angle و incisal edge
- رعایت حداقل ضخامت ۰.۳–۰.۵ mm در فلدسپات و ۰.۵–۰.۷ mm در E.max
- استفاده از die spacer مناسب برای cement space
- فینیشینگ و پالیش دقیق marginها
- استفاده از لامینیت‌های فلدسپات با layering technique برای زیبایی حداکثری
- در لامینیت E.max CAD/CAM، توجه به crystallization step و shading
- در کامپوزیتی‌ها، فینیشینگ و پالیش لابراتواری دقیق
(Rosenstiel 2022, Magne 2022)
مقایسه اقسام
فاکتور فلدسپات E.max Press Zirconia کامپوزیت
تطابق نوری
استحکام
نیاز به تراش کم متوسط متوسط حداقل
هزینه بالا بالا بالا پایین
طول عمر متوسط ۱۰–۱۵ سال ۱۰–۱۵ سال ۱۰–۱۵ سال ۵–۷ سالنتیجهگیری
لامینیت ونیرها به‌عنوان درمان استاندارد و اثبات‌شده در دندانپزشکی زیبایی، در بازسازی فرم، رنگ و موقعیت دندان‌ها با حفظ ساختار دندانی بسیار مؤثر هستند.
انتخاب نوع لامینیت باید بر اساس آنالیز کلینیکی، وضعیت ساختار دندان، شرایط اکلوزال و درخواست بیمار انجام گیرد.
همکاری هماهنگ کلینیسین و لابراتوار و اجرای صحیح تکنیک‌های کلینیکی و لابراتواری، تضمین‌کننده نتیجه طولانی‌مدت و زیبا خواهد بود.
منابع
Rosenstiel SF. Contemporary Fixed Prosthodontics. 2022
Magne P, Belser U. Bonded Porcelain Restorations in the Anterior Dentition. 2022
Güth JF et al. CAD/CAM and Pressed Ceramic Veneers: A Comparative Review. J Prosthodont Res. 2021
